ΠΜΣ Πολιτική Επιστήμη & Κοινωνιολογία

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση με τις δυνατότητες, αλλά και με τα προβλήματα που συνεπάγεται η αναζήτηση μορφών γνώσης που διαμορφώνονται βάσει της μεθοδικής επεξεργασίας κοινωνικοθεωρητικών παραδοχών. 

Θα γίνει διάκριση μεταξύ δύο διαφορετικών, αλλά αλληλένδετων δυνατοτήτων έρευνας που βασίζονται σε διανοητικές κατασκευές στην κοινωνική θεωρία. Η πρώτη αφορά την φιλοσοφική έρευνα που επικεντρώνεται σε ζητήματα εννοιολογήσεων, λογικών σχημάτων και θεωρητικών επιπτώσεων τόσο των ρητών όσο και των ενδιάθετων παραδοχών, αλλά και υποθετικών πραγματολογικών σχημάτων που προκαλούν θεωρητικές απορίες. Η δεύτερη αφορά τον έλεγχο των θεωρητικών προτάσεων βάσει της συλλογής δεδομένων, της μετατροπής τους σε εικόνες που χαρακτηρίζουμε ως πληροφορίες, η διανοητική επεξεργασία των οποίων οδηγεί σε γνώση. Η μετάβαση από την φιλοσοφική έρευνα προς την έρευνα βάσει πραγματολογιών που προκύπτουν από την συλλογή δεδομένων έχει οδηγήσει από τον 18^ο αιώνα και μετά στη συγκρότηση των γνωστικών πεδίων που ονομάζουμε κοινωνικές επιστήμες. Η εξέλιξη αυτή δεν χαρακτηρίζεται μόνο από την σύνδεση του επιστημονισμού με την κοινωνική θεωρία, αλλά επίσης από αλλαγές ως προς τους όρους συγκρότησης των ίδιων των θεωρητικών σχημάτων. Αυτό μπορεί να συναχθεί από την μελέτη των θεωριών στην πολιτική οικονομία, στην κοινωνιολογία, στην κοινωνική ανθρωπολογία και στην κοινωνική ψυχολογία. Σε αυτό το μάθημα θα δοθεί έμφαση στην κοινωνιολογική θεωρία και την σχέση της αφ’ ενός με την φιλοσοφία, αφ’ ετέρου με τις διαδικασίες εμπειρικής και γενικότερα πραγματολογικής έρευνας.  

Θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε θεωρητικά σχήματα και ερευνητικές κατευθύνσεις που αφορούν κοινωνικά προβλήματα και τις κατευθύνσεις αναζήτησης τρόπων επίλυσής τους βάσει κοινωνικοεπιστημονικής ειδημοσύνης που θα μπορούσε να συμβάλλει στην υιοθέτηση πολιτικών μέτρων ή ανάλογων μορφών πολιτικής δράσης.  

Η αξιολόγηση της επίδοσης των φοιτητριών και των φοιτητών θα γίνει βάσει εργασίας που θα παρουσιάζει ένα σχέδιο έρευνας και θα παραδοθεί κατά την εξεταστική περίοδο του Ιουνίου. Οι προδιαγραφές των εργασιών θα συζητηθούν στην αρχή του εξαμήνου. 

Βιβλιογραφία:

Μαξ Βέμπερ (1991), Η μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών. Αθήνα: Παπαζήσης. 

Zeynep Pamuk (2023), Η Πολιτική και οι ειδήμονες – Η επιστήμη στη δημοκρατική κοινωνία. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. 

Επιλογή άρθρων από επιστημονικά περιοδικά σε θέματα θεωρίας και μεθοδολογίας των κοινωνικών επιστημών