ΠΜΣ Πολιτική Επιστήμη & Κοινωνιολογία

Ο Ελληνικός  Μεσοπόλεμος: Πολιτικές και Κοινωνικές Όψεις

Λεωνίδας Καλλιβρετάκης (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών), Βαγγέλης Καραμανωλάκης (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Ηλίας Νικολακόπουλος (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Σωτήρης Ριζάς (Ακαδημία Αθηνών), Τάσος Σακελλαρόπουλος (Μουσείο Μπενάκη)

Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου (1922-1940) ήταν μια χώρα πολύ διαφορετική από αυτήν που είχε εισέλθει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ηττήθηκε στη Μικρά Ασία. Η δημογραφική της σύνθεση, η κοινωνική και οικονομική εικόνα της υπαίθρου και των σημαντικών αστικών κέντρων μεταβαλλόταν με την έλευση των προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την αποχώρηση των μειονοτήτων. Η Ελλάδα παρέμεινε μια χώρα με ισχυρό αγροτικό τομέα ταυτόχρονα όμως σημειωνόταν κάποια εκβιομηχάνιση η οποία δεν ήταν ασήμαντη. Η παρουσία φτωχών στρωμάτων των πόλεων σήμαινε κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις. Δίπλα στον εθνικό διχασμό Βενιζελισμού και αντιβενιζελισμού, οξυνόμενο από την έντονη και διαρκή παρουσία του στρατού στις πολιτικές εξελίξεις, αναδυόταν μια εναλλακτική πολιτική και κοινωνική πρόταση: την εκπροσωπούσε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, φορέας των ιδεών και του προτύπου της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917. Ιδεολογικά, το τέλος της Μεγάλης Ιδέας σήμαινε την αναζήτηση νέων συστημάτων και σχημάτων. Οικονομικά η χώρα πέρασε επίσης τις διακυμάνσεις που παρατηρήθηκαν στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία: νομισματική σταθεροποίηση το 1927 και ένταξη στο διεθνές οικονομικό σύστημα του ανοιχτού εμπορίου και τις διεθνείς χρηματαγορές. Αντίθετα, η έλευση της κρίσης το Σεπτέμβριο του 1931 σήμαινε τη χρεοκοπία και την  επιδίωξη της εθνικής αυτάρκειας σε αντιστοιχία με τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, τη Βρετανική Κοινοπολιτεία και την Ευρώπη. Η πολιτική θα κινείτο στο δίπολο κοινοβουλίου και δικτατορίας όπως το έθεσε καίρια ο Σεραφείμ Μάξιμος ήδη το 1928. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936 ήταν εξέλιξη που προέκυψε από την εσωτερική διαμάχη, πολιτική, πολιτειακή και κοινωνική, αλλά εγγράφεται ταυτόχρονα και στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο της πορείας προς τον αυταρχισμό και το φασισμό.

Αυτά τα σχίσματα, τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις και τις κληρονομιές τους θα επιδιώξει να φωτίσει το σεμινάριο των ΑΣΚΙ το εαρινό εξάμηνο του 2022.