ΠΜΣ Πολιτική Επιστήμη & Κοινωνιολογία

Χρήστος Λυριντζής, Ομότιμος Καθηγητής

Το μάθημα φιλοδοξεί να παρουσιάσει ένα σημαντικό μέρος του προβληματισμού της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης. Στο εισαγωγικό του μέρος το σεμινάριο επιδιώκει την εξοικείωση των συμμετεχόντων τόσο με βασικές έννοιες της πολιτικής επιστήμης όσο και με τις επιμέρους εξειδικεύσεις της πολιτικής κοινωνιολογίας και συγκριτικής πολιτικής. Σε αυτήν την ενότητα μελετώνται επίμαχες ωστόσο θεμελιώδεις έννοιες «του πολιτικού», της εξουσίας και της δημοκρατίας. Η συζήτηση εδώ, πέρα από την κατανόηση και την οριοθέτηση των παραπάνω εννοιών, επικεντρώνει και στη συγκριτική τους διάσταση, η οποία προκύπτει από την αντιπαραβολή των κλασικών της πολιτικής επιστήμης με σύγχρονους στοχαστές τόσο του δεσπόζοντος όσο και του ριζοσπαστικού ρεύματος.

Στη συνέχεια το μάθημα συζητά τις οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους του προτύπου ανάπτυξης που κυριάρχησε την πρώτη μεταπολεμική περίοδο και καθόρισε την οργανωτική και θεσμική άρθρωση της πολιτικής. Στο σημείο αυτό, το σεμινάριο, στηριζόμενο στην παράδοση της πολιτικής οικονομίας, αλλά αξιοποιώντας τη μεθοδολογική συμβολή των προσεγγίσεων που ενεργοποίησαν τα νέα κοινωνικά κινήματα (φεμινιστική θεωρία, θεωρία λόγου, οικολογική θεωρία κ.ά.) προσπαθεί να αναλύσει τις αιτίες που άλλαξαν και αλλάζουν την έννοια της πολιτικής. Εδώ, ιδιαίτερη σημασία δίδεται στις σχέσεις πολιτικής - πολιτισμού και ειδικά στους τρόπους και τους μηχανισμούς με τους οποίους πολιτιστικοί παράγοντες συνδέονται με και επηρεάζουν την πολιτική. Η συγκρότηση «ταυτοτήτων», η πρόσληψη και απόδοση διαφοράς ή/και ετερότητας και η ένταξή τους στους πολιτικούς ανταγωνισμούς, ο πολιτικός πολιτισμός, το «πολιτιστικό κεφάλαιο», η πολυπολιτισμικότητα σε εποχές μάλιστα ευρύτατων γεωγραφικών ολοκληρώσεων αποτελούν τις κυρίως θεματικές αυτής της ενότητας του μαθήματος. Τέλος, στο τρίτο μέρος του σεμιναρίου η συζήτηση εστιάζει σε συγκεκριμένους θεσμικούς πόλους της πολιτικής, οι οποίοι μάλιστα αποτελούν και το βηματοδότη της φιλελεύθερης δημοκρατίας (πολιτικά κόμματα, συνδικάτα, κοινωνικά κινήματα).

Παρ’ όλο ότι το μάθημα επικεντρώνει μόνο στην ιστορική πορεία της «δύσης», η σχετική βιβλιογραφία είναι τεράστια, γεγονός που έκανε τα προφανή διλήμματα πιο έντονα. Τελικά, η βιβλιογραφία που επελέγη έχει στόχο όχι μόνο να εισάγει την προβληματική των θεματικών του μαθήματος στους συμμετέχοντες και ταυτόχρονα να τους δώσει τη δυνατότητα επιλογής στις μελλοντικές τους ερευνητικές (θεωρητικές και εμπειρικές) επιλογές, αλλά και να αποτελέσει την αφετηρία της εργασίας, η οποία είναι μια από τις απαιτήσεις του μαθήματος.